Freioverus, ruiter van de cohors I Asturum (equitata)

Gepubliceerd op 10 maart 2023 om 15:49

In Zahlbach bij Mainz (Mogontiacum) werd in 1804 de fragmentarisch bewaard gebleven grafsteen van Freioverus teruggevonden. Hij was de zoon van Veransatus en Tunger van geboorte. Hij deed meer dan twintig jaar militaire dienst aan het Rijnfront. Vandaag wordt hij bewaard in het Landesmuseum van Mainz (inv. nr. S 69). Het is jammer dat deze grafsteen zo sterk werd beschadigd. Het beeldveld is praktisch volledig afgebroken. Gelukkig is de verzorgde graftekst nog uitstekend te lezen. Hij luidt:

Freioverus / Veransati f(ilius) / cives Tung(er) eq(ues) ex / coh(orte) I Astur(um) an(norum) / XL stip(endiorum) XXII h(ic) s(itus) e(st) / t(estamento) f(ieri) i(ussit) h(eres) f(aciendum) c(uravit).

Freioverus, zoon van Veransatus, Tunger, ruiter van de cohors I Asturum, 40 jaren oud, 22 jaren dienst, ligt hier begraven. Hij heeft bij testament opdracht gegeven het (grafmonument) te vervaardigen. De erfgenaam heeft ervoor gezorgd dat het opgericht werd.

Boven het opschrift blijven van de afbeelding enkel een voet en een schild bewaard. De vermoedelijke iconografie toont een ruiter die met zijn paard over een gevallen barbaar springt. Zijn paardenknecht staat achter hem. Wellicht gelijkt het erg op het grafmonument van Reburrus (zie hier), de Germaanse ruiter die in de ala I Tungrorum Frontoniana dienst deed. Het grafmonument kan tijdens het vroeg-Flavische tijdperk worden gedateerd. De formules h.s.e. t.f.i. h.f.c. in het opschrift worden samen gebruikt in de Flavische periode .

Freioverus is een naam van Germaanse herkomst die enkel in dit opschrift voorkomt. De naam Veransatus is van Keltische oorsprong. Ook deze naam komt enkel in dit opschrift voor. Het feit dat beide namen van een Germaanse, sic. Keltische herkomst zijn is niet te verwonderen gezien de overledene zich als Tunger, dit wil zeggen afkomstig van de civitas Tungrorum, identificeert.

Freioverus werd tijdens de regering van keizer Claudius of keizer Nero gerekruteerd. De cohors I Asturum (equitata), gelicht in Asturia in de provincie Hispania Citerior, was op het ogenblik dat Freioverus in dienst trad, wellicht in Germania Inferior gestationeerd. Vanaf de jaren 70 was de eenheid  in Germania Superior gelegerd. Dat kan men afleiden uit de diplomata van 74, 82, 90, 116 en 134. Freioverus deed als cavalerist zijn militaire dienst in de cohors I Asturum. De Tungri werden als uitstekende ruiters beschouwd. Zij gaven hun naam zelfs aan een ruitereenheid die in oorsprong enkel bij de Tungri werd gerekruteerd: de ala I Tungrorum Frontoniana. Uit het grafopschrift van Freioverus, dat tijdens de vroeg-Flavische regeringsperiode kan worden gedateerd, mag men besluiten dat de eenheid een cohors equitata was. Dat betekent dat deze infanterie-eenheid vergezeld werd door een ruiterdetachement.

 

Foto:  © Mainz - Landesmuseum (CSIR Deutschland II 5)