De regeringsperiode van keizer Marcus Aurelius was van een grote betekenis voor de geschiedenis van onze gewesten. Archeologisch onderzoek toonde aan dat het leger van Marcus Aurelius tussen tussen 170 en 180 na Christus op de heide bij Ermelo-Leuvenum ten noorden van de Rijn gedurende enkele dagen een kamp opsloeg. Het was omringd met een wal en een gracht en besloeg een oppervlakte van net geen negen hectaren. Het marskamp dat werd ontdekt bij Hoog Buurlo was eveneens circa negen hectaren groot. Het was omringd door een verdedigingswal van ongeveer drie meter breed voorafgegaan door een V-vormige gracht van meer dan twee meter diep. Ondanks de beperkte vondsten, vermoeden de archeologen dat ook dit kamp uit de tweede eeuw na Christus dateert. Wat Hoog Buurlo nog meer interessant maakt, is het feit dat het kamp van Ermelo-Leuvenum slechts één dagmars verwijderd was. Beide kampen schenken waardevolle informatie over de Romeinse aanwezigheid ten noorden van de Rijn en de belangrijke routes van die tijd.

Krantenkoppen zoals 'N-VA-minister heeft geen geld om van burcht graaf van Vlaanderen trekpleister te maken' lokten de laatste dagen heel wat reacties uit. Het is tekenend hoe weinig onze politici inzitten met de ontsluiting van het archeologisch erfgoed, zelfs wanneer dat een reëel toeristisch potentieel heeft. De archeologische site van de twaalfde-eeuwse burcht in Ieper die ooit aan de graaf van Vlaanderen toehoorde, is daarvan het perfecte voorbeeld. Minister Weyts behoort tot een partij die zich heeft geprofileerd met een betere kennis van de Vlaamse geschiedenis, met Het Verhaal van Vlaanderen en met de Vlaamse Canon. Ik ben heel blij met de aandacht voor geschiedenis die dat heeft gegenereerd. Maar wanneer op het die geschiedenis aan de oppervlakte komt, wanneer de Vlaming zijn geschiedenis kan omarmen, dan blijkt er geen geld. De burcht van Ieper maakt deel uit van de kern van hun verhaal, van de identiteit van Vlaanderen?

Op 22 februari verscheen in de online-editie van Knack een artikel met de titel “Wie was Ambiorix, de koning van de Eburonen?”. Niet alleen bevat de tekst een reeks onnauwkeurigheden. Het is manifest onjuist om de overwinning van de Eburonen onder leiding van Ambiorix als een mythe te bestempelen, net zoals de stelling dat zijn bestaan onzeker zou zijn enkel omdat zijn naam uitsluitend in De Bello Gallico van Caesar wordt vermeld, zogenaamd onze enige authentieke bron. Tenslotte wordt zonder ernstige aanwijzingen gesuggereerd dat sommige historici van mening zijn dat Caesar Ambiorix mogelijk heeft verzonnen om de nederlaag van zijn troepen te rechtvaardigen.

Afgelopen weekend bezocht ik het prachtige Palazzo Colonna in Rome. Het Palazzo Colonna is een van de oudste en grootste privépaleizen van Rome. De familie Colonna startte de bouw van het paleis in de veertiende eeuw en woont er ondertussen al acht eeuwen. Omdat het paleis slechts beperkt open is, ben ik in al die jaren dat ik naar Rome ben getrokken er nooit toe gekomen dat schitterend palazzo op de Quirinale kort bij de Piazza Venezia te bezoeken.  

Ik las deze ochtend in De Standaard het opmerkelijk artikel van Ine Roox over het Colosseum. Klaarblijkelijk heeft AirB&B 1.5 miljoen dollar veil om daar ‘gladiatorengevechten’ te kunnen organiseren. Het is toch eigenaardig hoe wij de neiging hebben om gladiatorengevechten te romantiseren en zelfs te trivialiseren. 

Wie had ooit gedacht dat de Romeinse Aquila of legioensadelaar in verkiezingen in Vlaanderen zou opduiken? Eronder stond de afkorting SPQA voor “Senatus Populusque Antverpienses”, vertaald als “De Senaat en het Volk van Antwerpen”. Bart De Wever gaf aan dat de afkorting staat voor democratie, en specifiek voor het Antwerpse volk en de Antwerpse gemeenteraad.

Waar ooit de prachtige Hoeve Brone stond zag ik gisteren een grote reclame staan met de wervende titel 'Ontdek de historische Hoeve Brone in Koninksem'. Alleen was er geen Hoeve Brone meer toen ik er gisteren langs fietste.  

Ik heb als student aan de Katholieke Universiteit van Leuven de colleges van de legendarische professor Willy Peremans net gemist. In 1947, kort na de tweede wereldoorlog, verscheen van zijn hand in de keurreeks van het Davidsfonds het boekje 'Hellas en de West-Europese cultuur'. In de openingszinnen van de inleiding heeft hij het over de wederopbouw, "niet enkel op stoffelijk gebied, doch tevens en vooral in geestelijk opzicht". 

In Jeruzalem is archeologie een middel om Palestijns land in te nemen, zo schrijven Ine Roox en Lucia Admiraal in De Standaard van 25 januari 2024. Archeologie kan op verschillende manieren misbruikt worden. In het geciteerde artikel leggen de beide auteurs terecht de juiste accenten wanneer zij in de huidige context vooral de nadruk op de onrechtvaardigheid en het menselijke leed leggen.

Gezichtsreconstructies van beroemde historische figuren neemt een mens toch best met een flinke korrel zout. In 2018 was er nogal wat te doen over de gezichtsreconstructie van Caesar in het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden. De lancering van het boek 'Caesar in de Lage Landen' van Tom Buijtendorp werd toen in belangrijke mate opgehangen aan deze gelaatsreconstructie van Caesar. Die claimt een getrouwe weergave ervan te zijn. Hij is momenteel te zien in de Caesartentoonstelling in H'ART Museum in Amsterdam.

Op woensdag 29 november stelt Jona Lendering in De Groene Waterman te Antwerpen zijn nieuwste boek ‘Oudheidkunde is een wetenschap (en dat mag je ook best eens uitleggen)’ voor.

Tegenwoordig is er veel te doen rond het gebruik van Open AI voor het schrijven van stukken. Deze programma’s zouden nuttig zijn om te bainstormen, korte informatieve teksten te schrijven, schoolwerkjes te helpen maken, en zo voort. Wij hebben de proef op de som eens genomen met twee programma’s, Bing Chat en Chat GPT. Hieronder volgt het resultaat.