Een stuk Romeinse weg in Blaar

Gepubliceerd op 27 augustus 2020 om 11:52

De Romeinse weg, die van Tongeren naar Maastricht liep, was ongetwijfeld de belangrijkste verbinding vanuit onze regio met Keulen. Het traject Tongeren-Maastricht-Keulen kan zeer goed gevolgd worden via de Jaminéstraat en de Blaarstraat. De verbinding werd verbroken door de aanleg van het bedrijventerrein Tongeren-Oost. Na Tongeren-Oost is de weg opnieuw te volgen via Millen, Herderen en Riemst. Sommige stukken bleven als veldweg bewaard, de meeste als verkavelingsweg. Eén van de karakteristieken van deze weg is het grote aantal tumuli die erlangs werden opgericht, onder meer in Blaar (afgegraven) en Herderen. Bovendien bezat hij tijdens de volledige Romeinse periode, maar ook nog lang daarna een niet te onderschatten militair en economisch belang.

Het Romeinse wegennet bleef na de val van het West-Romeinse Rijk immers in gebruik. Sommige wegen werden weliswaar sterk verwaarloosd. Andere wegen werden gebruikt als ‘steengroeven’. Maar vele wegen zagen geestelijken en pelgrims op hun tocht naar heilige plaatsen, migranten op weg naar een nieuw bestaan, handelaars die hun waren in de steden aan de man wilden brengen, studenten en professoren onderweg naar universiteitssteden. De voormalige heerbaan werd al spoedig de Keulse weg genoemd. Tijdens de 14de en de 15de eeuw was hij een deel van de belangrijke handelsweg Brugge – Novgorod.  Dat is de langste en tegelijk oudste west-oost-verbinding van Europa die leidde van het Noordzeekanaal tot diep in het verre Rusland.

Het laatste mooie stuk Romeinse weg op het grondgebied van Tongeren zelf ligt tussen de Eerste Meistraat en Tomveld en wordt voortgezet op de Marteman. Tussen de Eerste-Meistraat en Tomveld heeft de heerbaan het voorkomen van een holle weg. Op de Marteman heeft hij het uitzicht van een aarden karrenpad. Het tracé is nog duidelijk zichtbaar op de Prekadastrale kaart van de stadsvrijheid Tongeren (1732) en op de oude kaarten van Ferraris (1771-1778) en Vandermaelen (1846-1854). Op de Ferrariskaart staat bij dit stukje weg de legende ‘Chemin Brunehaud’.

De algemene bewaringtoestand van het tracé is nog zeer goed. Op de kaart van Vandermaelen vormt de heerbaan de grens tussen Berg en Blaar (rode lijn). Op de oude luchtfoto’s van 1971 is de verbinding tussen beide stukken nog duidelijk zichtbaar. Deze werd in functie van de landbouw verbroken tijdens de jaren 1970. De gronden werden echter nog niet bebouwd. Het kan niet genoeg onderstreept worden dat dit voor Tongeren een uitzonderlijk stuk erfgoed is. Het is bovendien perfect mogelijk om dit laatste resterende deel van de Romeinse weg voor wandelaars in een relatief oorspronkelijke toestand te ‘restaureren’.